با وجود پیشرفت و توسعه چشمگیر در دهه‌های گذشته تا کنون در جهان، هنوز هم ۱۵۵ میلیون کودک در سراسر دنیا با سوء تغذیه شدید دست به گریبانند. برای همین یکی از هدف‌های "توسعه پایدار سازمان ملل" رفع گرسنگی در جهان است.
نویسندگان:
-
Nicola LoweProfessor of Nutritional Sciences, University of Central Lancashire
-
Heather OhlyPostdoctoral Research Assistant in Nutrition, University of Central Lancashire
گرسنگی چیست و چگونه به وجود می‌آید؟
شکل ظاهری گرسنگی با کمبود مواد غذایی شاید بر اثر جنگ، خشکسالی، آفت و یا سیاست‌های نادرست حکومت‌ها در دنیا به وجود می‌آید. ولی پژوهشگران به شکل‌های دیگری از گرسنگی نیز توجه دارند!
نبودن مواد معذی مورد نیاز بدن در غذایی که غذای انسان می‌خورد نیز گونه‌‌ای گرسنگی است! این شکل از گرسنگی نیز با اینکه کمتر به چشم می‌آید ولی ویرانگر است!
این گرسنگی پنهان هنگامی روی میدهد که سبد غذایی مردم از ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن خالی باشد! با این تعریف اکنون نزدیک به ۲ میلیارد از مردم جهان در معرض گرسنگی هستند! این گرسنگی بر رشد، توانایی‌های شناختی، مقاومت در برابر بیماریها اثر منفی میگذارد و همچنین مشکلات و عوارض بسیاری در دوران بارداری و زایمان به همراه می‌آورد. بنابراین تاثیرات اقتصادی و اجتماعی این گرسنگی بسیار گسترده است.
"مصرف مکمل‌ها" و "تقویت مواد اولیه سبد غذایی" از دیرباز به عنوان دو راه برای جبران کمبود مواد مغذی مورد توجه بوده‌اند.
اگر چه شاید مکمل‌های غذایی بتواند بخشی از کمبودها را جبران کند ولی این روش به منابع بسیاری وابسته است و بطور کامل نیز پاسخگوی همه‌ی کمبودهای غذایی نیست.
ولی اگر مواد اولیه سبد غذایی با کیفیت‌تر شوند و از نظر مواد مغذی، غنی‌تر باشند کیفیت سبد غذایی خودبخود افزایش می‌یابد. با غنی کردن مواد اولیه، بدون اینکه بخواهیم عادت غذایی مردم را تغییر دهیم میتوانیم ارزش غذایی سبد خوراک جمعیت گسترده‌ای را بهبود دهیم.
برای نمونه از جنگ جهانی دوم تا کنون در بریتانیا آرد مصرفی مردم با کلسیم غنی میشود تا کمبود مصرف مواد لبنی را جبران کند. اکنون شاید بسیاری از مواد مصرفی ما غنی شده باشد از نان گرفته تا حبوبات و مواد دیگر.
در سالهای اخیر در کشورهای درحال توسعه به "غنی‌سازی مواد اولیه غذایی" توجه ویژه‌ای شده است. یک همکاری جهانی نیز در سازمانی به نام "اتحادیه جهانی بهبود تغذیه" (GAIN) وجود دارد.
برنامه‌های "تقویت مواد غذایی پایه" تا کنون کیفیت سبد غذایی را در ۳۰ کشور دنیا بطور گسترده‌ای بهبود داده است. برای نمونه با همکاری GAIN وUNICEF برای افزودن ید به نمک خوراکی، تا کنون ۴۶۶ میلیون نفر در ۱۴ کشور دنیا از خطر بیماریهای ناتوان کننده‌ای مانند اختلال‌های روحی روانی و بیماریهای تیروئید که بر اثر کمبود ید در بدن پدید می‌آید، رهایی یافته‌اند.
با اینکه "غنی‌کردن مواد غذایی" روش کارایی است ولی هنوز روش فراگیری برای همه‌ی جمعیت جهان نیست. زیرا در بخش‌هایی از زمین، فقر در حدی است که مردم توانایی خریدن مواد غذایی غنی شده را ندارند و باید با محصول تولیدی خودشان متکی باشند!
پس برای حل این مشکل باید از "غنی سازی مواد غذایی" فراتر رفت!
راه حل پایه‌ای‌تر برای این مشکل، پرورش بذرهایی است که محصول‌های با ارزش غذایی بالاتری تولید کنند! این رویکرد که biofortification نام دارد.
در این روش تلاش میشود تا با ترکیب گیاهان با هم و یا ویرایش ژنتیک آنها بذرهایی بدست آید که محصول آنها از نظر غذایی غنی‌تر باشد.
کار بر روی این روش در سالهای آغازین دهه ۱۹۹۰ آغاز گردید و اکنون با پشتیبانی "وزارت توسعه بین الملل بریتانیا" در سازمانی به نام HarvestPlus دنبال میشود. اکنون این سازمان بر روی افزودن آهن، روی و ویتامین A به بذرهای کشاورزی کار میکند. این ۳ ماده شایع ترین کمبودها در سبد غذایی جهان هستند.
تاکنون بذرهای غنی شده زیر بدست آمده است:
- سیب زمینی شیرین ویتامین A
اکنون این بذرها به بسیاری از کشورهای آفریقایی، آسیایی و آمریکای لاتین عرضه شده است. سازمان HarvestPlus میخواهد تا سال ۲۰۲۰ تا ۱۰۰ میلیون انسان را با این بذرها از سوء تغذیه خارج کند!
غنی سازی بذر کاری بنیادی و با کارایی بالا است. زیرا با یکبار سرمایه گذاری و تولید بذر غنی شده و رساندن آن به مناطق مورد نظر، بذرها خودبخود توسط کشاورزان تکثیر میشوند.
بذرهای غنی شده تا حد بسیاری در برابر آفت‌ها، دمای بالا و کم آبی نیز مقاوم هستند و میتوانند راه حل کارآمدی برای کم کردن گرسنگی در مناطق محروم و آسیب پذیر دنیا باشند.
لینک منبع خبر:
Scientists are breeding super-nutritious crops to help solve global hunger