دانشمندان هاروارد گمان می‌کنند که جای فیزیکی درمغز که هوشیاری(خودآگاهی) از آن سرچشمه می‌گیرد را شناسایی کرده‌اند
سرچشمه خودآگاهی در کجای مغز است؟
هزاران سال است که دانشمندان برای فهمیدنِ "خودآگاهی"(Consciousness) در چالش هستند. با وجود پیشرفت‌ها در دانش عصب شناسی ما هنوز نمی‌دانیم که خودآگاهی از کجا سرچشمه می‌گیرد.
ولی اکنون دانشمندان گمان می‌کنند که سرآخر سرچشمه فیزیکی آن را پیدا کرده‌اند. ایشان شبکه‌ای از سه بخش ویژه در مغز را که برای هوشیاری (خودآگاهی)، حیاتی است را مشخص کرده‌اند.
این یک دست آورد بزرگ برای فهم ما از معنای انسان بودن است. و همچنین می‌تواند به پژوهشگران کمک کند تا درمانهای مورد نیاز برای کسانی که در زندگی گیاهی(کما) هستند را پیدا کنند.
رهبر این گروه پژوهشی Michael Fox می‌گوید: "برای نخستین بار ما یک رابطه بین جایی از ساقه مغز که در "انگیختگی" (arousal) نقش دارد و جاهایی که در "آگاهی" (awareness) نقش دارند پیدا کرده‌ایم. انگیختگی و آگاهی دو پیش نیاز برای "خودآگاهی" (consciousness) هستند. شواهد بسیاری گرد هم آمد تا نقش این شبکه در خودآگاهی انسان را نتیجه گیری کنیم."
بیشتر گمان می‌رود که خودآگاهی یا هوشیاری(consciousness) از دو جزء اصلی بنام "انگیختگی" (arousal) و "آگاهی"(awareness) تشکیل شده است.
پیشتر پژوهشگران نشان داده‌اند که "انگیختکی" در ساقه مغز یعني در بخشی از مغز که به نخاع وصل است، تنظیم می‌شود. می‌توانیم این را در تنظیماتی که به هنگام خواب و بیدار شدن انجام می‌شود و یا تنظیم ضربان قلب و تنفس، ببینیم.
ولی "آگاهی" گریزپاتر بوده و دانشمندان برای مدت زیادی فکر می‌کرده‌اند که باید جایی در "پوسته" یعنی لایه بیرونی‌ترِ مغز باشد ولی کسی نتوانسته جای آن را مشخص کند.
اکنون گروه پژوهشیِ هاروارد، نه تنها جایی از ساقه مغز که در "انگیختگی" نقش دارد را، که دو جای دیگر در پوسته مغز را نیز یافته است که همگی باهم در برای به وجود آوردن "خودآگاهی" همکاری می‌کنند.
برای این دست‌آورد، پژوهشگران ۳۶ بیمار که دارای ضایعاتی در ساقه مغز بوده‌اند را در بیمارستان بررسی کرده‌اند. ۱۲ تن از این بیماران در کُما بوده‌اند و ۲۴ تن در هوشیاری("خود آگاهی") بسر می‌برده‌اند.
ایشان تصویر ساقه مغز بیماران را بررسی و با هم مقایسه کردند تا دریابند که چرا گروهی از بیماران با وجود داشتن ضایعه در ساقه مغز، همچنان هوشیار هستند ولی دیگران در اِغما بسر میبرند.
آنچه ایشان دریافتند این بود که یک بخش کوچک از ساقه مغز (rostral dorsolateral pontine tegmentum) هست که با کما ارتباط تنگاتنگ دارد زیرا این بخش در همه ۱۲ بیماری که در کما بودند تخریب شده بود در حالی که این بخش در همه بیماران هوشیار سالم بود.
این نشان داد که این بخش کوچک از ساقه مغز در هوشیاری، اهمیت بسیاری دارد ولی این همه داستان نیست.
برای شناختن جاهای دیگری از مغز که برای به وجود آوردن هوشیاری با این بخش در ساقه ارتباط دارند داشمندان "نقشه مغز"(connectome) یک انسان سالم را بررسی کردند. این نقشه که نمونه آنرا در تصویر می بینید، بیانگر همه ارتباطات دربین بخش‌های مختلف مغز که ما تا کنون می‌دانیم، است.
ایشان دریافتند که دو بخش در پوسته مغز که با بخش "rostral dorsolateral pontine tegmentum" در ساقه مغز، در ارتباط هستند، به احتمال بسیار زیاد در هوشیاری نقش دارند. این دو بخش یکی در "left, ventral, anterior insula (AI)" و دیگری در "pregenual anterior cingulate cortex (pACC)" است.
پژوهشگران برای کنترل دوباره نتایج، fMRI از مغز ۴۵ بیمارِ در کما (زندگی گیاهی) را بررسی کردند و دیدند که در تمام آنها شبکه بین این سه بخش مغز مختل شده است.
این نخستین گام ولی بسیار شگفت انگیز است. اکنون یافته‌های این پژوهشگران باید بر روی گروه بزرگتری از بیماران نیز بررسی و تایید شود.
گروه دیگری که به این پژوهشگران وابسته نباشد نیز باید این نتایج را تایید کنند تا ما با اطمینان بگوییم که این سه بخش از مغز، سرچشمه فیزیکی هوشیاری هستند.
سرپرست این پژوهش می‌گوید، مناسب‌ترین کاربرد می‌تواند آن باشد که بتوانیم این شبکه را در شبیه‌سازی مغز برای کسانی که با اختلال‌های هوشیاری روبرو هستند به‌کار ببریم.
اگر با همه توان بر روی این بخش‌های مغز و شبکه‌هایشان کار کنیم، آیا روزی خواهیم توانست کسانی که در کُمای همیشگی هستند را هوشیار کنیم؟
لینک منبع خبر: