زندگی ما سرشار از رفتارهای روتینی است که با تکرار به عادت تبدیل شده‌اند. برخی را میپسندیم و برخی را نه! چگونه میتوانیم عادات خود را تغییر دهیم؟
از مسواک‌زدن روزانه گرفته تا نوشیدن چای و قهوه در ساعت‌های مشخص، ورزش روزانه، ریزه‌خواری، تماشای تلویزیون و اینترنت‌گردی، چت و گشت‌و‌گذار در شبکه‌‌های اجتماعی؛ همه یا برخی میتوانند به عادات روزانه ما تبدیل شده باشند.
اگرچه برخی عادتها مانند ورزش روزانه میتوانند عادت‌های خوبی به حساب آیند ولی برخی از آنها مثل مصرف دخانیات یا علاقه‌ی فراوان به برخی خوراکی‌ها میتوانند آسیب‌زننده باشند.
جدا از داوری و بازخورد دیگران، سرانجام این خود ما هستیم که بسته به اینکه هر یک از عادات خود را خوب بدانیم یا آسیب‌زا، در انجام یا ترک آن می‌کوشیم.
اگر درباره‌ی روش‌ها و ابزار ترک یا ایجاد یک عادت جستجو کرده باشید شاید دیده باشید که بسیاری از آنها بر روی برنامه‌های ۲۱ روزه تمرکز کرده‌اند. این عدد ۲۱ برگرفته از کتاب Psycho-Cybernetics است که یک جراح پلاستیک به نام Maxwell Maltz در سال ۱۹۶۰ آن را نوشته است. این جراح پلاستیک با بررسی رفتار کسانی که جراحی پلاستیک چهره انجام می‌دادند دریافته بود که بسیاری از آنها به ۲۱ روز زمان نیاز دارند تا با شکل جدید صورتشان کنار بیایند.
پژوهشگران دانشگاه کالج لندن با آزمایش بر روی عادت‌های ۹۶ داوطلب در طی ۱۲ هفته دریافتند برای اینکه یک فعالیت به عادت تبدیل شود بطور متوسط به ۶۶ روز زمان نیاز است. با اینکه این عدد برای برخی از آنها تنها ۱۸ روز بود، برخی نیز به ۲۵۴ روز زمان نیاز داشتند.
پیامی که از این مطالعه میتوان گرفت این است که اگر میخواهیم رفتاری را به عادت تبدیل کنیم و یا عادتی را ترک کنیم به احتمال زیاد به دو ماه تلاش نیاز داریم. پس اگر در سه هفته به نتیجه نرسیدیم نا امید نشویم.
باید خاطر نشان کنیم که ترک عادت بسیار شبیه به ایجاد یک عادت جدید است. یک روانشناس بنام Timothy Pychyl میگوید که اینها دو روی یک سکه هستند و ترک‌عادت در واقع «ایجاد یک عادت جدید قویتر از عادت کنونی» است.
به گفته یک دانشمند عصب‌شناس به نام Ellit Berkman: شروع یک عادت جدید، از ترک عادت، بدون اینکه عادت دیگری جایگزین آن شود، بسیار آسانتر است.
شاید برای همین است که برای نمونه در ترک سیگار، آدامس‌های نیکوتین بهتر از برچسب‌های نیکوتین عمل میکنند.
با همه‌ی اینها بسیاری از کارشناسان باور دارند که روش و زمانبندی واحدی که برای همه افراد مفید باشد وجود ندارد و همیشه باید شرایط محیطی، خصوصیات فردی و انگیزه‌های افراد را در یافتن راه حل در نظر گرفت.
به گفته Berkman کسانی که به خاطر ارزش‌های شخصی خودشان تصمیم به ایجاد یا ترک عادتی میگیرند از کسانی که به خاطر عوامل بیرونی مثل فشارهای دیگران تصمیم گرفته‌اند، زودتر به نتیجه میرسند.
پروفسور روانشناس Susan Krauss Whitbourne میگوید: گاهی برخی عادتها را به خاطر روبرو شدن با پیامدهای شدید آن میتوان به سرعت ترک کرد! برای نمونه هنگامی که به بیماری شدیدی که ناشی از سیگار است مبتلا میشویم ترک سیگار به سرعت انجام میشود. یا هنگامی که به خاطر نوشتن پیام با موبایل در هنگام راه رفتن در آستانه برخورد با اتوبوس قرار میگیریم شاید بتوانیم به سرعت این عادت خود را تغییر دهیم. ولی در بیشتر موارد به تلاشی دست‌کم دوماهه نیاز داریم تا عادتی را ترک کنیم.
برای ترک یا ایجاد یک عادت، نخست به انگیزه‌ای قوی نیاز داریم که ما را به این تلاش وادارد!
برای آسانتر کردن ترک عادت به یک عادت جایگزین نیاز داریم ولی باید آگاه باشیم که از یک چاله به چاه یا چاله‌ی دیگری نیفتیم. مثلا برای ترک سیگار به خوردن چیپس و تنقلات مشابه گرفتار نشویم!
و در نهایت این کار پشتکار و صبری دست‌کم دوماهه میخواهد؛ پس نباید زود ناامید شویم!
برگرفته از:
Here's How Long You Actually Need to Break a Habit, According to Science