ربات‌های خودآگاه که شاید تهدیدی برای انسان شوند چه زمانی ساخته خواهند شد؟
نویسنده: Blade Runners TBC.
ترجمه: تقی اکبری
گروهی از دانشمندان عصب شناس با پژوهشی تلاش کرده‌اند تا روشن کنند که تا چه اندازه به پیدایش "هوش مصنوعی خودآگاه" نزدیک هستیم؟
نتیجه‌گیری این پژوهش آن است که هنوز حتی به "خودآگاه شدن هوش مصنوعی" نزدیک هم نشده‌ایم.
در بررسی وجود خودآگاهی در هر چیزی، با دو دسته پرسش روبرو هستیم. یک دسته پرسشهای آسان و دیگری سخت است.
باید بگوییم که پرسشهای آسان این رشته هم به اندازه کافی سخت هستند! پس ما در اینجا با پرسشهای سخت کاری نداریم، چون شامل چیزهایی می‌شوند که برای تعریف «اراده آزاد» و «آزادی انتخاب» مورد نیاز است و برای فهم آن باید سال اول کارشناسی فلسفه را گذراند!
بهترین چیزی که میتوانیم درباره خودآگاهی بگوییم این است: خودآگاهی "تفکرها و ادراک‌هایی است که همه‌ی ما بطور شخصی تجربه می‌کنیم" و هنوز راهی نداریم که بتوانیم مشخص کنیم آیا این تجریه در چیز دیگری مانند رایانه وجود دارد یا نه؟
فرض کنیم که آنچه به عنوان خودآگاهی در انسان‌ها وجود دارد بر پایه‌ی همان قوانین فیزیک و شیمی که خوانده‌ایم باشد، پس باید بتوانیم آن را مدلسازی کنیم.
این کاری است که Alan Turing نابغه ریاضی به انجام رساند و با آن راه را برای ساختن رایانه‌های مدرن امروزی باز کرد.
با اینکه Turing با کاری که بر روی "ماشین تورینگ" و ساختن "فرمولاسیون مؤثری برای روش الگوریتم و محاسبه" انجام داد انتظار ساخته‌شدن رایانه‌هایی که بتوانند قهرمان‌های شطرنج جهان را شکست بدهند را داشت، ولی اگر اکنون زنده بود، شاید با دیدن تواناهایی‌ها و سطح پیشرفت هوش مصنوعی‌هایی مانند Alpgago و DeepMind شگفت‌زده می‌شد.
با اینکه سیستم‌های رایانه‌ای امروزی بیش از انتظار پیشرفت کرده‌اند، ولی هنوز استعدادهای خیره‌کننده آنها تنها با بخش کوچکی از "توانایی‌های شناختی انسان" همپوشانی پیدا کرده است.
رایانه‌ها اکنون می‌توانند با سرعت سرسام‌آوری مسئله‌ها را حل کنند! ولی نکته اینجاست که هنوز از این توانایی خود بی‌خبرند!
آیا در آینده با ترفندهایی میتوانیم رایانه‌ها را بیدار کنیم تا به توانایی‌های خود آگاه باشند؟
آیا در آن هنگام به فکر نابودی تمدن انسانی خواهند افتاد؟!
پژوهشگران در پی یافتن پاسخ این پرسش‌ها، خودآگاهی انسان را در سه سطح دسته‌بندی کرده‌اند.
سطح C0:
این نامی است که پژوهشگران به پایین‌ترین سطح خودآگاهی نهاده‌اند.
در این سطح از "خود آگاهی" بدون اینکه بیدار باشیم ( بدون اینکه خودآگاه ما به آن توجه داشته باشد) نیز توانایی انجام برخی پردازشها و حل برخی مسئله‌ها را داریم.
اگر تا کنون در ترافیک سنگین به سمت خانه رانندگی کرده‌اید و اکنون از همه‌ی مسیر تنها "نگرانی از تمام شدن بنزین به خاطر چشمک‌زدن چراغ سوخت" را به یاد می‌آورید باید بدانید که سطح C0 خودآگاهی شما درگیر رانندگی بوده است.
اکنون رایانه‌ها نیز این توانایی را دارند. برای نمونه، خودروها و وسیله‌های خودران همین کار را می‌کنند.
ولی با کمی گسترش در تعریف "خود آگاهی" به سطح دوم خواهیم رفت.
سطح C1:
این سطح به رابطه‌ی میان "سیستم شناختی انسان" با "موضوعی که بر روی آن فکر می‌کند" مربوط است. در نمونه‌ی بالا، سطح C1 از خودآگاهی، یک نماینده‌ی ذهنی از "چراغ هشدار پایان یافتن سوخت"، در مغز انسان می‌سازد.
و "چشمک زدن چراغ" در ذهن به صورت یک مشکل، مدلسازی می‌شود و به مفهومی تبدیل می‌شود که می‌تواند در مغز ارزیابی شده، به آن اولویت داده شده و حل شود!
سطح C2:
بالاترین سطح از آگاهی است که مانند یک ناظر از بالا است و نسبت به کارهایی که در دست انجام است آگاهی و نظارت دارد.
این سطح از "خود آگاهی" چیزی است که به آن "آگاهی فراشناختی" میگوییم. یعنی به آنچه که میدانیم، آگاهیم!
خودآگاهی سطح C1 و C2 می‌توانند مستقل از هم وجود داشته باشند(پیش‌نیاز هم نیستند).
به گفته‌ی پژوهشگران تا کنون هیچ کدام از این دو سطح، در هیچ ماشین هوشمندی به وجود نیامده است و همه‌ی سیستم‌های هوشمند کنونی تنها در سطح C0 خودآگاهی هستند!
پژوهشگران گمان می‌کنند که تکامل سطح C1 در انسان، برای شکستن زنجیره پردازشهای "ناخود آگاهانه ماژولار" بوده است. و برآورد آنها نشان میدهد که با پیشرفت‌هایی که به تازگی در "میکرو چیپ‌ها" رخ داده است شاید این تکامل در ماشین‌ها نیز رخ دهد. روش "ذخیره سازی" و "پردازش داده‌ها" در این میکروچیپ‌ها، همانند آن چیزی است که در مغز انسان رخ میدهد.
برای به نتیجه رسیدن این کار، هنوز باید درباره ساختار مغز و "چگونگی ایجاد فضای کاری سراسری" در آن، که به ما حس خودآگاهی میدهد، بیشتر بدانیم.
پژوهشگران برای به وجود آوردن خودآگاهی C2 نیز راههایی را پیشنهاد کرده‌اند. مانند "افزودن احتمالات به سیستم‌های تصمیم گیری" و ساخت "فرا حافظه‌هایی" که بتوانند مرز بین دانسته‌ها و ندانسته‌ها را روشن کنند.
با اینکه این پژوهش تصویر روشنی از چگونگی "نسل آینده‌ی هوش مصنوعی" به‌دست نمی‌دهد ولی روشن می‌کند که در آینده "ساخت ماشین‌های شبه-خودآگاه" بر پایه‌ی "ساختار ذهنی انسان" شدنی است.
با این حال به نظر می‌رسد که تا پیدایش "هوش مصنوعی‌های خودآگاه" که بتوانند برای انسان تهدید باشند، زمان کمی نمانده است!
این پژوهش در Science منتشر شده است.
لینک منبع:
There Are Three Kinds of Consciousness, And Computers Have Mastered One, Says Study
شاید اینها را نیز بپسندید:
آیا سرچشمه هوشیاری کشف شده است؟
هوش مصنوعی و آینده‌ی آن
نمودار زمانبندی پیشی گرفتن ربات از انسان
پیش‌بینی مدیر مهندسی گوگل از فناوری
افسانه اراده آزاد
وزن روح
آلبوم موسیقی تولید شده با هوش مصنوعی
یادگیری ماشین چیست؟