هیدر جانوری آبزی است که هرگز پیر نمی‌شود و نمی‌میرد. راز عمر جاویدان این جانور چیست؟ آیا این راز میتواند آرزوی جاودانگی انسان را برآورده کند؟
یورو نیوز فارسی:
راز عمر جاویدان این جانور در یک چیز است: «توانایی بازسازی سلولی»
پیری فرآیندی پیشرونده است که در طی آن تغییراتی در فرآیندهای فیزیولوژیکی در طول عمر یک ارگانیسم رخ داده که سبب کاهش توانایی‌های جسمانی او و افزایش حساسیت به چالش‌های زیست محیطی و آسیب‌های فیزیکی به پیکر او می‌شود.
اغلب موجودات زنده بخصوص جانوران در طول عمرشان با پدیده پیری مواجه هستند که میتواند آنان را ناتوان کرده و درنهایت سبب مرگشان شود. به همین علت اغلب جانوران اگر در اثر بیماری یا حادثه نمیرند با رسیدن به سنین پیری جان خود را از دست می‌دهند.
سرعت پیری در میان جانوران مختلف متفاوت است و طیفی از حیات چند روزه در حشرات تا حیات ۲۰۰ ساله در نهنگ‌های قطبی را در شامل می‌شود. انسان در میانه این طیف قرار دارد و در عصر حاضر و با توجه به پیشرفت‌های علم پزشکی قادر است تا به سن ۱۰۰ سالگی نیز برسد.
انسان جانوری دارای اندیشه است و میل به جاودانگی در او همواره وجود داشته و به همین سبب از زمانهای دیرین تاکنون به دنبال راه‌هایی برای رسیدن به این آرزوی خود یعنی شناخت رازهای جاودانگی است.
آرزوی نامیرایی و عمر جاویدان به دوران اساطیری بازمی‌گردد. تلاش برای رسیدن به عمر جاویدان را می‌توان در آثار نویسندگان باستانی چون هومر یافت، آرزویی که هنوز بعد از گذشت چندهزار سال در انسان امروزی وجود دارد ولی تاکنون از دستیابی به آن عاجز مانده است.
با اینحال جانورانی کوچک و مهجور چون هیدر در محیط زیست ما وجود دارند که هرگز پیر نمی‌شوند و نمی‌میرند. هیدر جانوری کوچک و سرده‌ای از شاخه گزنده‌تباران است. این جانوران آبزی که طول آنان حداکثر به ۱۰ میلیمتر می‌رسد، بومی مناطق معتدل و گرمسیر هستند. این جانور به دلیل توانایی فوق‌العاده در بازسازی سلولی قادرند عمر جاویدان بیابند.
این جانور شکارچی ساکن آبهای شیرین میتواند حرکت کند ولی در اغلب مواقع ساکن است. این جانور سر و مغز ندارد و تنها دارای تارهای عصبی در طول بدنش است. هیدر دارای کیسه گوارش یک سویه است که پس از شکار طعمه آنرا به دهان خود وارد کرده، هضم می‌کند و مواد زاید را از دهانش خارج می‌کند.
در شرایط مساعد زیستی این جانوراز طریق غیرجنسی و به صورات جوانه زدن تولیدمثل می‌کند و در زمان سخت شدن شرایط زیستی با انجام لقاح جنسی به تکثیر خود دست می‌زند. علت آمیزش جنسی در شرایط بد زیستی افزایش گنجینه ژنی و تولید نسل‌هایی است که نسبت به شرایط محیطی مقاومتر هستند.
راز عمر ابدی هیدر در سلولهای ساده آن است که قادر است تا یک چرخه زیستی را طی کند. سلول‌هایی با توانایی تقسیم بالا که می‌توان آنها را نوعی سلول بنیادی خواند که به هیدر این توانایی را اعطا می‌کند تا عمری جاودان بیابد. در بدن انسان و سایر جانوران نیز سلولهای بنیادی وجود دارد که در مواقع لازم با تقسیم و تمایز سلولی جایگزین سلولهای مرده می‌شوند و به ترمیم بافت‌های آسیب دیده کمک می‌کنند.
سلولهای موجودات در طی عمرشان پیر شده و قابلیت انجام فعالیت‌های خود را از دست می‌دهند و نهایتا می‌میرند. این سلولها به تدریج با سلولهای دیگری جایگزین می‌شوند تا موجود زنده بتواند به حیات خود ادامه دهد. با افزایش سن موجودات زنده میزان بیشتری از سلولهای موجود زنده از بین می‌روند و به مقدار کمتری جایگزین می‌شود که نتیجه آن پیری و سرانجام از کار افتدگی بافت‌ها و اندام‌ها و نهایتا مرگ است. اگر بتوان راهی یافت که در آن جایگزینی سلولهای مرده کاهش نیابد، انسان میتواند به دستیابی به عمر جاویدان امیدوار باشد.
مطالعه بر روی حیواناتی مثل هیدر و کشف رازهای مرتبط با چگونگی تقسیم سلولی بدون فرسایش میتواند کمک کند که انسان به آرزوی دیرین خود یعنی طول عمر جاویدان برسد. پرسش اینجاست که آیا انسان خواهد توانست روزی پیری و مرگ را شکست دهد و تا ابد زیست کند؟ پاسخ این سوال شاید در دست دانشمندانی باشد که در تلاش برای رمزگشایی از راز طول عمر جانورانی چون هیدر هستند.
شاید اینها را نیز بپسندید:
معکوس کردن روند پیری
چگونگی جوان سازی خون
چرایی سفیدشدن موها
ورود به دوران زندگی‌های بالای ۹۰ سال
باید برای عمرهای طولانی آماده شویم
لینک منبع خبر: