در این نوشتار کوتاه تلاش میکنیم تصویری فشرده و قابل فهم برای آشنایی با متاورس و آیندهی آن ارایه کنیم.
کسانی که مانند من حدود ۳۰ سال پیش را به خاطر دارند، شاید به یاد بیاورند که اینترنت چگونه به زندگی ما راه یافت و رفته رفته، فضایی موازی ولی مجازی را در کنار دنیای واقعی ما، پدیدار کرد.
اکنون، گویا این متاورس است که میخواهد دگرگونی گستردهای، در دنیای موازی مجازی ما پدید آورد.
در این نوشتار کوتاه تلاش میکنیم تصویری فشرده و قابل فهم برای آشنایی با متاورس و آیندهی آن ارایه کنیم.
کلمه متاورس نخستین بار توسط «Neal Stephenson» در سال ۱۹۹۲ در رمان «سقوط برف Snow Crash» ابداع شد. در این رمان، «متاورس» جایی خیالی است که شبکه سراسری فیبر نوری آن را بوجود میآورد و با «عینکهای واقعیت مجازی» قابل دیده شدن است!
در این فضای خیالی مجازی، برنامه نویسان و توسعه دهندگان فضای مجازی، میتوانند هر آنچه در دنیای واقعی میبینیم، مانند ساختمانها، جادهها، پلها، پارکها، مراکز خرید و تفریح و ... را ایجاد کنند و افزون بر آن، هر آنچه در تخیل آدمی میگنجد و در دنیای واقعی نمیبینیم، را نیز به آن بیافزایند.
اکنون که حدود ۳۰ سال از نوشتن این رمان تخیلی میگذرد، مشاهده میکنیم که با پیشرفت و توسعهی فناوریها در ساخت «عینکهای واقعیت مجازی و واقعیت افزوده»، و توسعهی «بازیها، فیلمها و شبکههای مجازی بر پایهی واقعیت مجازی و افزوده»، بسیاری از تخیلات نویسنده رمان سقوط برف به واقعیت پیوسته و رفته رفته در اختیار ما قرار میگیرد.
شاید تغییر نام جنجالی فیسبوک به متا و اعلام سرمایهگذاریهای میلیاردی متا، مایکروسافت و شرکتهای پیشرو دیگر در صنعت IT بر روی متاورس توجه شما را نیز به متاورس جلب کرده باشد.
ولی تصویر ذهنی ما از متاورس چیست؟
اکنون در دنیای مجازی که اینترنت به وجود آورده است چگونه حضور داریم؟ هویت مجازی ما در اینترنت چگونه تعریف میشود؟
پاسخ ساده مشترک همه ما میتواند در دو کلمه خلاصه شود:
نام کاربر User Name و رمز ورود Password
حضور ما در اینترنت و فضای مجازی از ایمیل گرفته، تا تلگرام، واتساپ، فیسبوک، سایتهای خرید و فروش و هر گوشه دیگر آن، با User و Password امکانپذیر است. حالا میخواهیم با بخشی از تجربیات خود در فضای مجازی کنونی، وارد متاورس شویم.
قدم نخست، داشتن دست کم یک «عینک واقعیت مجازی» است که شما را به دنیای متاورس وارد کند. سپس به جای عکس پروفایل به یک کاراکتر سه بعدی از خود نیاز دارید(آواتار).
اکنون میخواهید به یک تالار گفتگوی تلگرام در متاورس وارد شوید. با عینک واقعیت مجازی که بر چشم دارید، خود را در آستانه یک در ورودی تالاری باشکوه میبینید! رمز عبور را وارد میکنید و در به روی شما باز میشود! قدم زنان وارد تالار میشوید. حاضرین در تالار را در حال گفتگوهای دوجانبه یا چند جانبه، در جاهای مختلف تالار میبینید. برخی یا همه افراد حاضر در تالار را از روی قیافهی آواتار آنها میشناسید. در تالار قدم میزنید. به فرد یا افرادی که علاقه دارید نزدیک میشوید و با آنها گفتگو میکنید.
حالا فرض کنید میخواهید به خرید بروید! به یکی از مراکز مجلل خرید مجازی موجود در متاورس میروید. وارد مرکز میشوید افراد حاضر در مرکز خرید و مغازههای مجلل موجود در مرکز را تماشا میکنید. قدم زنان به مغازه مورد علاقهاتان وارد میشوید. اجناس مورد نظر را در قفسهها میبینید!
میخواهید جنس پیراهن مورد نظرتان را لمس کنید؟ برای اینکار شاید باید مدتی منتظر باشید تا دستکشهایی که لامسه را منتقل میکنند با قیمت مناسب به بازار بیایند!
جنس مورد نظر خود برای خرید را انتخاب میکنید! کارت میکشید! پرداخت انجام میشود و کالا با پست برای شما ارسال میشود.
قدم زنان از مغازه خارج میشوید به سینمای واقع در طبقه بالای مرکز خرید میروید و به تماشای فیلم مورد علاقهاتان مینشینید! شاید در آینده بتوانید به جای دیدن فیلم در روی پرده! در هر جای صحنه فیلم که خواستید، قرار بگیرید و وقایع فیلم را از دل ماجرا دنبال کنید!
از خرید خسته میشوید، سوار فضاپیمای اختصاصی خود میشوید و به کره دیگری در دور دستها که خودتان بر پایه ایدهآلهایتان خلق کردهاید میروید، قوانین فیزیکی و اجتماعی آنجا را شما به وجود آوردهاید و همه چیز باب میلتان است! حاکم مطلق آنجا شمایید! مراقب باشید در خیالبافی زیاده روی نکنید :) و زودتر به اجتماع برگردید!
دلتنگ دوستان و یا خانواده شدهاید، با آنها در جزیره زیبای اختصاصی خودتان قرار میگذارید و در ساحل زیبای آنجا با هم قدم میزنید و گفتگو میکنید!
اینهایی که در سطرهای بالا خواندید بخشی از واقعیات و بخشی از چیزهای احتمالی و شدنی در متاورس است!
شاید درباره پیش خرید زمین، املاک و داراییها در متاورس چیزهایی شنیده باشید. باید بدانیم که ساخت فضاهای مجلل با خدمات گوناگون در متاورس به آسانی ساختن وبسایت نیست و مانند ساخت آنها در فضای واقعی، کاری زمانبر و پرهزینه است و نیازمند سختافزار، نرمافزار، گرافیک و فناوریهای نوین است.
شرکتهایی که زیرساخت ایجاد المانهای متاورس را فراهم میکنند در واقع زمین و فضای مورد نیاز برای ساختن این دنیای مجازی را فراهم میکنند. ایجاد این دنیای موازی به حجم بسیاری از تامین کنندههای مصالح ساختمانی(گرافیک، تصویر و ابزار تولید المانهای سه بعدی و ..) نیازمند است. برای بهرهبرداری از ساختمانها، تاسیسات، وسایل و فضاهای خدماتی و تفریحی که با صرف هزینه بالا ایجاد میشوند، به قوانین مالکیت و بهرهبرداری نیاز است.
دنیایی مجازی با وسعتی بسیار بسیار بزرگتر از آنچه در واقعیت میبینیم، با سرعت در حال ایجاد شدن است و داشتن تصویری از آنچه روی خواهد داد برای تنظیم سمت حرکت و برنامههای آینده ما ضروری است.
سرمایه گذاریهای بالای انجام شده بر روی متاورس نشان میدهد که متاورس از آنچه در آینه میبینیم به ما نزدیکتر است! ۲۰۲۵؟ ۲۰۳۰؟